Identitiehtta, iesjgåvvå ja kultuvrra (ISK) 5.-7. dáse
LearnLab – identitiehtta, iesjgåvvå ja kultuvrra (LearnLab ISK) galggá vuojnnusij buktet buojkuldagájt identitiehtta, iesjgåvvå ja kultuvrra. Dasi gulluji dahkamusá ja simulierima maj baktu oahppe dåbddi ja bukti javllat buojkuldagájt dagu givsedibme, gárevselga, seksualitiehtta, nálsodibme ja vahágahttem. Åhpadime tjadá oahppe buojkuldagájt dádjadi ja binnet dáhpádusájt ma ælla sávadahtte.
Sisadno:
Learnlab ISK la tsieggidum daj gålmåj guovdásj komponentaj birra identitiehtta, aktan liehket ja rumáj ja seksualitiehtta. Da li biejadum rájdojda tjielgga åvddånimijn 1. klássa rájes gitta joarkkaskåvllåj. Teorijja mij la vuodon la ietjas dåbddåt, iehtjádij ietjas spiedjilasstet, moattelágásjvuodav vuojnnusij buktet ja ahte dat ietjastis la gievrrudahkan. Prosessaj tjadá aloduvvi oahppe buojkuldagáj birra reflektierit ja dajt duon dán aktijvuodan adnet váj máhtti vissa kriterihijt tjuovvot ja ietjasa rájájt mierredit.
Juohkka rájdduj ja åhpadimláhtjusij tjuovvu bagádus åhpadiddjáj.
Identitiehtta
Åhpadimbåttåjn li moadda ulme, ietjas spiedjilasstet juohkusin ja vuojnnet man ájnas juogos ja iesjguhtik rålla li identitiehta åvddånibmáj. Persåvnålasj ja sosiála identitiehtta l ássjen, sosiála identitiehtta ienemusát dættoduvvá. Gåktu definierip ietjama dagojt ja gudi lip? Dá båttå vaddi tjiegŋalap dádjadusáv mij identitiehtta duodaj le – mij la dat mij máhttá vájkkuduvvat? Båttåj boados la refleksjåvnnå gåktu máhttá ietjasa identitiehtav suoddjit. Ságastallat, imájdallat ja reflektierit li guovdátjin divna identitiehta åhpadimbåttåjn. Dánna vuojnnusij boahtá man ájnas la juosik gullut ja makkir gievrrodus la gå lip moattelágátja.
Ulmme åhpadimijn la åvdedit dádjadusáv báhkuj identitiehtta, gæhttjat gåktu miján li moadda rålla ja gåktu liehket jasska ietjajnat máhttá árvvon liehket. Åhpadibme gasskadásen joarkká intensjåvnåj ma álgaduvvin 1. dáses 4. dássáj, mij guosská sieradusájt ja mij dat merkaj familljan, ráddnavegan ja sebrudagán. Galggi ájádallat makkár gievrrodus moattevuohta l ja dav vieledit.
Aktan liehket (rádna, givsedibme, jiermme nehtan ja vahágahttem)
Tiemán “Aktan liehket” gulluji rádna, givsedibme, jiermme nehtan ja vahágahttem. Oahppe hásstaluvvi ietjas sáhkadallamvuoge birra, ja ietjasa ja iehtjádij dagoj vuoksjuj. Sebrudahttem ja identitiehtta li guovdásj buojkuldagá. Dáj åhpadimbåttåjn la guovdátjin klássan ságastallat. Ájnas la edna ájgev biedjat oahppij vásstádusájda gulldalittjat, imájdallat, reflektierit ja vijddásappot biggit nágin javllamusáj nali.
Tiebmáj «Aktan liehket» gullu rádnastallam, givsedibme, morálalasj dáse, næhttajiermme ja vahágahttem. Lab:a sisano li muhtem juore ja ja gatjálvisa ma maŋenagi gássjelabbo sjaddi. Oahppe hásstaluvvi gielalattjat, duodden ietjasij ja nuppij dagojs. Sebrudahttem ja identitiehtta li guovdásjmoallánagá. Rájdduj gulluji moadda lab:a ma vijdedi nubbe nuppev, valla máhtti aj ájnegattjat aneduvvat. Åhpadibmáj la klássaságastallam buorre vædtsak. Åhpadibme doajmmá buoragit vædtsagin gå klássabirásav ja oahppij árkkabiejvev galggá tjalmostit. Máhttá gåhtjoduvvat Muv identitiehtta, Muv dávvergissto jali Muv gijssá.
Rumáj ja seksualitiehtta
Rumáj ja seksualitiehtta rájdduj gulluji gárevselga, seksualitiehtta ja råhtsatjime. Dasi gulluji dahkamusá ja simulierima maj baktu oahppe dåbddi ja bukti ságastallat dakkir buojkuldagáj birra dagu gárevselga, seksualitiehtta ja råhtsatjime. Åhpadime tjadá buojkuldagájt dádjadi ja binnet dáhpádusájt ma ælla sávadahtte.
Dáj rájdojn li moadda gatjálvisá refleksjåvnnåj ma máhtti liehket låssåda.
Rumáj ja seksualitiehtta 5. dáses 7. dássáj la seksualitiehta, råhtsatjime ja gárrama birra. Åhpadibme seksualitiehtas galggá gárvedit mánájt ja nuorajt iejvvitjit duov dáv sosiála ja seksuála vidjurav buorre láhkáj. Ájnas la åhpadibme jasskavuodav dahká. Jasskavuohta l dárbulasj gå nuora galggi gullat soapptsomav, åvddånahttet jasskis identitiehtav, buorre seksuállaiellemav ja hieredittjat givsedimev, badjelgæhttjamav ja illastimev. Sæmmi ájge gávnnuji aj sjievnnjis biele seksualitiehtajn. Hæjos ávkástallam, råhtsatjibme, seksuálla bijtástibme ja givsedibme li buojkulvisá dasi. Máhttá gåhtjoduvvat Muv identitiehtta, Muv dávvergissto jali Muv gijssá.
