Demokratijja ja viesátguojmmevuohta fágajgasskasasj tiebmá oahppijda vaddá máhtov ja dádjadusáv demokratijjalasj árvoj ja prinsihpaj hárráj vaj máhtti demokratijjalasj prosessajt hábbmit ja dajda sæbrrat. Åhpadibme galggá oahppijda vaddet dádjadusáv gåktu demokratijja ja guovdásj almasjrievtesvuoda dagu moalgedimfriddjavuohta, jienastimriektá ja organisasjåvnnåfriddjavuohta aktij gulluji. Galggi bessat dádjadit demokratijjan li moatte lágásj háme ja vuoge.
Oahppe galggi aj demokratijjalasj institusjåvnåj åvddånimev dádjadit Sámen, ja gåktu sijdda la læhkám ja la ájn akta vuohke ietjas organisieritjit demokratijjalattjat. Dát aj guosská sámij bargguj rijkajgasskasasj iemeálmmukaktisasjbargujn ja rijkajgasskasasj sjiehtadusájn ja konvensjåvnåj merkadusán demokratijjalasj åvddånibmáj. Bargadijn sebrudakfágajn galggi oahppe ájádallat lájttálisát, válldet iesjguhtik perspektijvajt, giehtadallat dágástallamijt ja vuosedit dåjmalasj viesátguojmmevuodav.
Sáme giellavahkko galggá sámegielajt vuojnnusij buktet ja åvddån låpptit. Dán rájdo baktu ájggu Learnlab åvdedit ja gaskostit nuortta-, oarjjel- ja julevsáme gielajt ja kultuvrajt.
Dát rájddo le terrordáhpádusáj birra ma dáhpáduvvin snilltjamáno 22. b. 2011 ja guoradallá gåktu dá mijá sebrudagáv vájkkudin. Sisadno le hiebaduvvam vaj oahppe galggi vidjurij gasskavuodajt dádjadit.
Rájddo gåvvit man ájnnasa rájá li sáme ja histåvrålasj perspektijvan. Oahppe oahppi dåbddåt sáme histåvråv ja gåktu histåvrrå l udnásj dilev hábbmim. Galggi buktet reflektierit ja ietjasa gehtjadit oassen sáme histåvrås. Ájnas la mihá li ja doarjju sihke ájttegijt ja kultuvrav.
Rájddo gåvvit man ájnnasa rájá li sáme ja histåvrålasj perspektijvan. Oahppe oahppi dåbddåt sáme histåvråv ja gåktu histåvrrå l udnásj dilev hábbmim. Galggi buktet reflektierit ja ietjasa gehtjadit oassen sáme histåvrås. Ájnas la mihá li ja doarjju sihke ájttegijt ja kultuvrav.
Rájddo mij tjielggi dássádusáv, nuppástimev ja rasismav. Duodden le Storylabba nuoraj birra gudi válljiji dássádusáv bælostit ja vuosedit mihásvuodajn gudi sij li ja duogátja birra.
Jahto ja dijda li oassen mijá histåvrås. Da li álu tjanádum luondo ibmahijda ja dáhpáduvvi ájádusájn, vásádusájn, subttsasijn (jahto, subttsasa dålutjis ja båva) ja skihkajn.
Dán åhpadimrájdon la merraguovllokultuvra iesjguhtik bielij birra. Dán oasen oahppap: merrasámij, guolástime ja bivdo, æládustjerdaj, vanntsabiggima, tjuovggatårnaj ja navigasjåvnå birra.
Dán ressursa ulmme l åvddånahttet oahppij dádjadusáv juhtusa li iesjgeŋgalágátja ja máhtti klassifiseriduvvat. De la ájnas dåbddåt moallánagájt nálle, juhtusa tjavelkdávtij, juhtusa tjavelkdávtij dagi, ja duodden aj moallánahka iellemjålådibme. Ájnas la moallánagájt dåbddåt gå galga tjiegŋalap dádjadusáv åmastit maŋep dásijn. Dádjadus dan gáktuj mij biologijjalasj valljudahka le, ja majt mij hæhttup dahkat gå galggap bisodit valljudagáv.
Dát rájddo l økonomijja birra, mikrodáses makrodássáj. Rájddo álggá lahka aktijvuodajn priváhta- ja familljaøkonomijjajn, åvddål gå perspektijvva vijdeduvvá værrovuogádahkaj, nasjåvnålasjbudsjæhttaj ja álkkádusstáhttaj.
